Ανέκδοτα ή απόκρυφη ιστορία

Σε κάθε εποχή, στις αυλές των ισχυρών της κοινωνίας, εξουσία και σεξ αποτελούν στενά συνδεδεμένο δίπολο. Το Βυζάντιο, κληρονόμος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και στον τομέα αυτό, όπως και σε τόσους άλλους, και διαβόητο το ίδιο για τις διαπλοκές και τις ίντριγκες των ανωτέρων στρωμάτων του, δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Το παράδοξο είναι πως η πλέον σκανδαλώδης και τολμηρή καταγραφή της διαπλοκής εξουσίας και σεξουαλικότητας στο Βυζάντιο αποτελεί έργο του κορυφαίου ιστοριογράφου της Ιουστινιάνειας περιόδου και έχει σαν στόχο πρόσωπα που ο ίδιος προηγουμένως εκθείασε. Ο λόγος, φυσικά, για τον Προκόπιο και το έργο του “Ανέκδοτα” (ή “Απόκρυφη Ιστορία”, όπως είναι επίσης γνωστό).
Στο έργο αυτό, γραμμένο περί το έτος 550, δηλαδή προς το τέλος της ζωής του συγγραφέα, στόχος του Προκόπιου, όπως ομολογεί ο ίδιος στον πρόλογό του, είναι “να αποκαλύψω όχι μόνο όσα έχω προηγουμένως παρασιωπήσει, αλλά και τις αιτίες των γεγονότων που ήδη ανέφερα”. Αυτό που ακολουθεί είναι μια άνευ προηγουμένου επίθεση εναντίον του Ιουστιανιανού και της Θεοδώρας, η δριμύτητα της οποίας είχε ως αποτέλεσμα να αμφισβητηθεί τόσο η αλήθεια της ιστόρησης όσο και η αυθεντικότητα της υπογραφής της. Η τελική απόφανση είναι πως τα Ανέκδοτα αποτελούν όντως έργο του Προκόπιου, πιθανώς χολωμένου από την αντιμετώπιση που είχε στην αυλή του Ιουστινιανού. Αν και οι λεπτομέρειες που καταγγέλλουν τα Ανέκδοτα αμφισβητούνται, ο Προκόπιος δεν έρχεται πουθενά σε φανερή αντίθεση με όσα μαρτυρεί στα υπόλοιπα ιστορικά του έργα. Εν πάση περιπτώσει, τα Ανέκδοτα φωτίζουν πρακτικές της εποχής και εκφράζουν ό,τι κυκλοφορούσε ως κουτσομπολιό στους κύκλους των δυσαρεστημένων αριστοκρατών και του λαού.